[tied] Re: The role of Earth Goddess in PIE Mythology

From: A.
Message: 46178
Date: 2006-09-22

--- In cybalist@yahoogroups.com, "Joao S. Lopes" <josimo70@...> wrote:
>
> Prthvi < *pltH2- "flat";
> Frigg < *Priya: "darling, loved, lady, mistress"
>
> Joao SL

Thank you for correcting that!

I had one other idea come up in terms of an earth goddess:

Zisa/Cisa, who is believed (by Grimm) to have been the mate of the
sky god Zio. Sadly there's almost no info available. She may be the
same deity as Ziva/Siva/Siwa/Sieba/Zhiva/Z'iva in the Baltic & Slavic
regions.
I do have the following quote (taken from Grimm's work) but I don't
know Latin and so leave the translation to you:


The Cod. Monach. Lat. 2 (of 1135), and the Cod. Emmeran. F. IX fol.
4ª (of 12-13th cent.) contain identic 'Excerpta ex Gallica
historia'. 'Dum hec circa renum geruntur, in noricorum (interlined
bawariorum, Cod. Vind. CII. pauwariorum) finibus grave vulnus romanus
populus accepit. quippe germanorum gentes (interlined suevi), que
retias occupaverant, non longe ab alpibus tractu pari patentibus
campis, ubi duo rapidissimi amnes [interlined licus et werthaha (CII
vuerdaha)] inter se confluunt, in ipsis noricis finibus (interlined
terminis bawariorum et suevorum) civitatem non quidem muro sed vallo
fossaque cinxerant, quam appellabant zizarim (CII. cizarim) ex nomine
dee cize, quam religiosissime colebant. cujus templum quoque ex
lignis barbarico ritu constrictum, postquam eo colonia romana deducta
est, inviolatum permansit, ac vetustate collapsum nomen colli
servavit. hanc urbem titus annius pretor ad arcendas barbarorum
excursiones kal. sextilibus (interlined exacta jam estate) exercitu
circumvenit. ad meridian am oppidi partem, que sola a continenti
(interlined littoribus) erat, pretor ipse cum legione martia castra
operosissime communivit. ad occidentem vero, qua barbarorum adventus
erat, ávar, bôgudis regis filius, cum equitatu omni et auxiliaribus
macedonum copiis inter flumen et vallum loco castris parum amplo
infelici temeritate extra flumen (interlined werthaha) consedit.
pulchra indoles, non minus romanis quam grecis disciplinis instructa.
igitur quinquagesimo nono die, qua eo ventum est, cum is dies dee
cize (CII. dee cize) apud barboros celeberrimus, ludum et lasciviam
magis quam formidinem ostentaret, immanis barbarorum (interlined
suevorum, CII. svivorum) multitudo, ex proximis silvis repente
erumpens ex improviso castra irrupit, equitatum omnem, et quod
miserius erat, auxilia sociorum delevit. avar, cum in hostium
potestatem regio habitu vivus venisset, [sed que apud barbaros
reverentia ?] more pecudis ibidem mactatur. oppidani vero non minori
fortuna sed maiori virtute pretorem in auxilium sociis properantem
adoriuntur. romani haud seguiter resistunt. duo principes oppidanorum
habino et caccus in primis pugnantes cadunt. et inclinata jam res
oppidanorum esset, ni maturassent auxilium ferre socii in altera ripa
jam victoria potiti. denique coadunatis viribus castra irrumpunt,
pretorem, qui paulo altiorem tumulum (interlined perleih) frustra
ceperat, romana vi resistentem obtruncant. legionem divinam
(interlined martiam), ut ne nuncius cladis superesset, funditus
delent. Verres solus tribunus militum amne transmisso in proximis
paludibus se occultans honestam mortem subterfugit. nec multo post
sicilie proconsul immani avaricia turpem mortem promeruit. nam cum se
magistratu abdicaret, judicio civium damnatus est.'


The Auersberg chronicler's account, though he almost verbally adopts
the older fragment, I hold it needful to insert here, because the
marginal glosses are curiously interwoven with the text, and referred
to 'discovered-inscriptions on stone'.
De Augusta Vindelicorum vel Rhetiae. sicut ex scriptis veterum
colligitur haec civitas tria nomina accepit. Germanorum quippe gentes
primum considentes in partibus Rhetiae, quae nunc est pars Sueviae,
non longe ab alpibus in planitie, loco tamen munito propter concursum
duorum rapidorum fluminum, hanc urbem construxerunt, et non muris sed
fossatis eam firmaverunt, et ex nomine deae Zizae, quam
religiosissime colebant, Zizerim eam nominabant. hujus quoque deae
templum ex lignis barbarico ritu constructum, etiam postquam Romani
eam incolere coeperunt, inviolatum permansit. at vetustate collapsum
nomen colli servavit, in quo postmodum in lapide exsculpti hi versus
sunt reperti:
quem male polluerat cultura nefaria dudum gallus monticulum hunc tibi
Ziza tulit.
unde usque in praesens ab incolis idem monticulus Zizenberg
nominatur. apud hanc urbem Romani deleti sunt magna caede. nam Titus
Annius praetor ad arcendas barbarorum excursiones cum exercitu in
kal. Augusti eam circundedit, ipseque ad meridianam oppidi partem,
quae sola patebat, castra sua cum legione Martia operosissime
communivit. ad occidentum vero ultra fluvium, ubi Suevis aut barbaris
aditus patebat, Avar Bogudis regis filius cum omni equitatu et
auxilio macedonico consedit. igitur quinquagesimo nono die, quam eo
ventum est, cum is dies deae Zize apud barbaros celeberrimus esset,
ludum et lasciviam magis quam formidinem cives ostentarunt. tunc
etiam immanis barbarorum multitudo, quae de partibus Sueviae illuc
convenerat, de proximis silvis repente erumpens ex improviso castra
irrupit et Avaris exercitum delevit. ipsum quoque Avar regio habitu
indutum vivum comprehendentes crudeliter in modum pecoris
mactaverunt. a quo in loco, ubi mactatus est, vicus usque hodie
appellatus est Criechesaveron, in quo hi versus reperti sunt:
his nomen terris Borgudis dat regia proles Graecus Avar, pecudis de
Suevis more litatus.
oppidani vero non minori fortuna sed majori virtute praetorem in
auxilium sociis prosperantem invadunt, quibus Romani haud segniter
resistunt. in quo conflictu duo principes oppidanorum Habino et
Caccus in primis pugnantes cadunt, et inclinata jam res esset
oppidanorum, ni maturassent auxilium ferre Suevi in altera ripa
victoria jam potiti. de nominibus autem illorum principum
interfectorum exstant adhuc loca denominata, nam rustici de Habinone
vocant monticulum Habinoberg, in quo hi versus reperti sunt:
praefectus Habino se victum atque sepultum perpetuo montis nomine
notificat.
a Cacco vero dicunt Gegginem denominari. denique coadunatis Suevis et
oppidanis castra irrumpunt, et praetorem, qui paulo altiorem tumulum
frustra ceperat, romani vi resistentem obtruncant, legionemque
divinam, ut nec nuncius cladis superesset, funditus delent. de hac
perdita legione adhuc perlaich, quasi perdita legio, nominatur, ubi
postmodum hi versus sunt reperti:
indicat hic collis romanam nomine cladem, martia quo legio tota simul
periit.
solus Verres tribunus militum amne transmisso in proximus paludibus
se occultans honestam mortem subterfugit, lacui Vernse hucusque nomen
dedit. versus:
das nomen lacui Verres quo tu latuisti.
hic tamen non multo post Siciliae proconsul effectus turpem mortem
promeruit. nam cum se magistratu abdicaret judicio civium damnatus
est. propter hunc Verrem tradunt Augustenses hanc caedem fuisse
eandem, quam sub Augusto factam quidam describunt, sed Varum illum
nominant his verbis: ea tempestate Varus, romano more, superbe et
avare erga subditos se gerens a Germanis deletus est.



Some later writers also mention the tradition. About 1373---91, an
ecclesiastic, Küchlin, composed in rhyme a history of Augsburg for
the burgomaster Peter Egen the Young, who wished to have his house
painted with illustrations from it. Cap. 2, fol. 99 says of the
Swabians:
Sie bawten einen tempel gross darein zu eren (in honour of) Zise der
abgöttin, die sie nach heidnischen sitten (after heathen ways)
anbetten zu denselben zeiten (adored in those days). Die stat ward
genennt (city got name) auch Zisaris nach der abgöttin (after the
goddess), das was der pris.
Der tempel als lang stund unversert (stood uninjured), bis im von
alter was der val bescert (its fall decreed), und da er von alter
abgieng (as from age it passed away), der berg namen von im empfieng
(the hill took name), daruf gestanden was (whereon had stood) das
werck, und haist noch hüt (hight still to-day) der Zisenberck.

Happy hunting, please let me know if you come up with anything!
Regards,
Aydan