----- Original Message -----From: Patricia WilsonSent: Friday, April 20, 2007 2:25 PMSubject: Njal Ch 56 part t20 Patricia's TranslationThis - started with a laugh - I phoned a friend - (often the best thing to do) - he is a Magistrate - and thought there was no case to answer. This suited me because despite Gunnar made a fool of himself with Hallgerð I'm on his side
Líður nú þingið þar til er dómar skyldu fara út til sóknar. Fjölmenntu þá
hvorirtveggju út liði sínu.Thing progressed until it was the day to hear the charges. A great crowd of men for each of the two of the sides
Geir goði og Gissur hvíti stóðu sunnan að
Rangæingadómi. Gunnar og Njáll stóðu norðan að dóminum.Geir priest and Gizur the white stood in the South side of (the) Rang River Court. Gunnar and Njal stood in the North of the Court
Geir goði býður
Gunnari að hlýða til eiðspjalls síns. Síðan vann hann eið. Eftir það sagði
hann fram sök.Geir Priest called on Gunnar to hear his oath taking. Then he took his (own ) oath. After that he stated the Charge
Þá lét hann bera lýsingarvætti.
Then he allowed to bring (be brought?) a witness to a Proclamation (Z)
Þá lét hann bjóða búum í setu. Þá bauð hann til ruðningar um kviðinn.
Then he allowed/invited the neighbours/Farmers to sit in. Then he invited the challenging of the Panel
Þá beiddi hann framburðar um kviðinn.
Then he requested (the) delivery / Findings of the Panel (nine of them)
(They were not really a Jury - they were merely there to determine in Law if there was a case to be answered)
Þá gengu búar að dóminum þeir er kvaddir höfðu verið og nefndu sér
votta og létu það standa fyrir kviðburði um mál Auðólfs að aðili var í
Noregi og þeir áttu eigi um að skila málið.Then the Neighbours/Farmers (nine of them) went before the court and declared (?höfðu verið) and named their witnesses and made it stand that in the Case of Auðolf the prosecutor (Z) was in Norway and they could not judge the case
Eftir það báru þeir kvið um mál
Otkels og báru Gunnar sannan að sökinni. Eftir það bauð Geir goði Gunnari
til varna og nefndi votta að öllum gögnum þeim er fram voru komin.After that they gave their findings in the case of Otkel and found Gunnar lawfully charged. After that Geir Priest invited Gunnar to defend and named Witnesses at every part/stage of the prosecution to come
Gunnar bauð þá að móti Geiri goða að hlýða til eiðspjalls síns og þeirra
varna er hann mundi fram færa um málið. Þá vann hann eið.Gunnar called in reply to Geir Priest to hear his oath and the defence he was bringing forward to the case. Then He took His oath.
Þá mælti Gunnar síðan: "Þá færi eg vörn fram um þetta mál að eg nefndi votta
að eg óhelgaði Otkel fyrir búum af þeirri blóðugri ben er Otkell veitti mér
áverka með spora sínum.Then said Gunnar after that (after his oath taking) "I give as my defence of this charge that I name witnesses that I called Otkell (an) Outlaw in front of neighbors - of the bloody wound made/inflicted upon me by Otkel with his spear.
En eg ver þér Geir goði lýriti mál þetta að sækja og
svo dómöndum að dæma og ónýti eg með þessu allan þinn málatilbúnað.and I forbid you Geir Priest from prosecuting, and this court from judging and all your work to be worthless (or invalid)
Ver eg
þér lagalýriti, efalausu lýriti, fullu og föstu svo sem eg á að verja að
alþingismáli réttu og allsherjarlögum. Eg mun og segja þér aðra meðför
mína," segir Gunnar.I forbid you legally, without doubt completely and utterly as I have the right of Althings Ruling and Right of Common Law (of the land) and I will (now) tell you what I intend to do
"Munt þú þá skora mér á hólm sem þú ert vanur," segir Geir, "og þola eigi
lög.""Are you to challenge me to a duel (holm gangr) as according to your custom" says Geir "and refuse to obey Law
"Eigi skal það," segir Gunnar. "Eg mun stefna þér að Lögbergi um það er þú
kvaddir þess kviðar er eigi átti máli að skipta um víg Auðólfs og telja þig
um það sekan fjörbaugsmann. ""I shall not do that" says Gunnar "I shall charge you at Law Rock that you called a council to find an action/case NOT of their sort (?skipta) concerning the death of Auðolf and charge you with lesser outlawry (lit - payment of life money)
(Charges of lesser Outlawry were usually for a time - 2-3 years not for ever)
Njáll mælti: "Ekki má þetta svo fara því að þetta mun nú verða mjög með
kappi deilt. Hafa hér hvorirtveggju mikið til síns máls að því sem mér líst.Njal spoke "Neither should it come to that - it would only make things worse (make great the dispute) You have here much on both sides as thus it seems to me
Eru þau sum víg að þú munt ekki í móti mega mæla að þú munt sekur um verða.
Hefir þú og þann málatilbúnað á honum að hann mun og sekur um verða.There are some killings you cannot deny you will be worth (or is it guilty of) liable. And you have brought charges on Him and He will be found guilty
Skalt
þú og það vita Geir goði að enn er eigi upp kastað þeirri skóggangssök er á
þér stendur og skal sú eigi niðri liggja ef þú vilt ekki gera fyrir mín
orð."You shall also be aware Geir Priest there is even so an outlawry charge on you already (skóggansök - wood going - forest dwelling - outlawed) that is to stand / or is standing and it shall not be dropped unless you take my advice (MM&HP)
My legal beagle was no help at all - so much for my trying, and I got into a tangle - most of which is underlined. I doubt if Gunnar was in need of Justice and legality quite so much as in need of revenge
Any critique welcome - I want a coffee
Patricia